Inhoudsopgave School en Wet nr. 2 2023

ARTIKELEN

Mr. W. Lindeboom

Het wankele evenwicht rond de Geschillencommissie Passend Onderwijs / p. 7

De rechtsbescherming met betrekking tot beslissingen van een schoolbestuur inzake toelating en verwijdering in het po en vo is de afgelopen jaren aanzienlijk uitgebreid. Dit met name door de introductie van de (tijdelijke) commissie voor geschillen die op verzoek van ouders kan oordelen over dergelijke beslissingen. Is de huidige regelgeving wel voldoende doordacht?

Mr. A. Dekkers

Kroniek: Arbeidsrecht in het onderwijs /p.10

Na het verschijnen van de vorige kroniek Arbeidsrecht in het onderwijs in april 2020 hebben zich binnen het onderwijs ontwikkelingen in het arbeidsrecht voorgedaan waarvan een aantal in deze kroniek aan bod zal komen. In deze kroniek worden onder andere de veranderingen bij het Vervangingsfonds en Participatiefonds op hoofdlijnen besproken.

Mr. L.H. von Meijenfeldt           

Kroniek: School en privacy / p.18

De ontwikkelingen op het terrein van de bescherming van persoonsgegevens binnen het onderwijs worden beschreven. Het gaat dan onder meer over beleidsvoornemens vanuit het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, oordelen van de Autoriteit persoonsgegevens over naleving van privacyregelgeving en uitspraken van de rechter. Deze kroniek beslaat de periode van 1 januari 2021 tot 1 januari 2023.

JURISPRUDENTIE

             Overzicht jurisprudentie po, vo en mbo / p. 26

             Mr. E.C. Appels-de Groot

             Mr. P.H.M. Kanters

             Mr.dr. J. Sperling

WETGEVING

65-67     Stand van zaken wetgeving po, vo en mbo /p.37

             Mr. M.A. van de Lustgraaf

Agendastukken ALV 14 april

Zoals eerder aangekondigd vindt voorafgaand aan het voorjaarsymposium op 14 april een extra ingelaste ALV plaats in verband met de samenstelling van het bestuur.

Voor de goede orde wordt de agenda van deze ALV nogmaals op onze website geplaatst:

Agenda ALV

1.            Opening

2.            Mededelingen

3.            Vaststelling verslag van de algemene leden vergadering van 25 november 2022

4.            Samenstelling bestuur

In april 2023 loopt de benoemingstermijn van Tom Barkhuysen af.  Tom is beschikbaar voor een nieuwe termijn. Voorgesteld wordt Tom te herbenoemen voor een nieuwe termijn.

5.            Rondvraag

6.            Sluiting

Ten behoeve van agendapunt 3 treft u hier het concept-verslag van de ALV d.d. 25 november 2022.

Programma Werkgroep Medezeggenschapsrecht 21 april

Op vrijdag 21 april 2023, van 16.00 tot 17.00 uur, staat er weer een bijeenkomst van de VvO-werkgroep medezeggenschapsrecht gepland. Deze bijeenkomst komt in de plaats van de bijeenkomst die gepland stond op 14 april (deze komt te vervallen vanwege het voorjaarsymposium van de VvO. De bijeenkomst op 21 april betreft wederom een korte online-bijeenkomst (via Teams). 

Onderwerp van de bijeenkomst is een update (door Joke Sperling) rond de stand van zaken m.b.t. het rapport van Berenschot over de wettelijke kaders van de medezeggenschap in het onderwijs) en de Kamerbrief met de reactie van de minister (mede) n.a.v. dit onderzoek. Het rapport onderzoekt knelpunten bij de medezeggenschap in verticale scholengemeenschappen. Dit zijn scholengemeenschappen die zowel voortgezet onderwijs (vo) als middelbaar beroepsonderwijs (mbo) aanbieden. Daarnaast onderzoekt het beleidsopties voor een gemeenschappelijk wettelijk kader voor de medezeggenschap in het vo en mbo.

Programma ALV en voorjaarssymposium 14 april 2023

Het bestuur van de Vereniging voor Onderwijsrecht nodigt u hierbij uit voor het Voorjaarssymposium op VRIJDAG 14 APRIL VAN 14.30 – 17.00 UUR IN HET QUINTON HOUSE (Nieuwegracht 60, 3512 LT  Utrecht)

Voorafgaand aan het voorjaarsymposium vindt een extra ingelaste ALV plaats in verband met de samenstelling van het bestuur

De opzet van het Voorjaarssymposium is traditiegetrouw dat verschillende workshops worden verzorgd waaruit de leden er twee kunnen kiezen. Het is wederom gelukt om een afwisselend programma samen te stellen, waarbij zowel de praktijk als de wetenschappelijke kant van het onderwijsrecht aan bod komt.

U kunt aan twee van de drie workshops deelnemen. Het symposium wordt afgesloten met een borrel.

Aanmelding op voorhand is verplicht. Aan het bijwonen van het Voorjaarssymposium zijn dit jaar geen kosten verbonden. Inschrijven voor het Voorjaarssymposium kan uitsluitend via https://vvonderwijsrecht.nl/product-categorie/evenementen/.

Programma Voorjaarssymposium met voorafgaand ALV

14.00:                   ALV

14.15                    Inloop

14.30                    Opening Voorjaarssymposium door Arzu Yandere en start eerste ronde workshops

15.30                    Pauze met koffie/thee

15.45                    Tweede ronde workshops

16.45                    Gezamenlijke afsluiting

17.00:                   Borrel

Agenda ALV

1.            Opening

2.            Mededelingen

3.            Vaststelling verslag van de algemene leden vergadering van 25 november 2022

4.            Samenstelling bestuur

In april 2023 loopt de benoemingstermijn van Tom Barkhuysen af.  Tom is beschikbaar voor een nieuwe termijn. Voorgesteld wordt Tom te herbenoemen voor een nieuwe termijn.

5.            Rondvraag

6.            Sluiting

Workshops

Workshop A: Actualiteiten hoger en wetenschappelijk onderwijs door Peter Kwikkers

Peter Kwikkers, voorzitter van de werkgroep hoger onderwijs en gespecialiseerd in onder andere organisatierecht en management in het hoger onderwijs, praat ons bij over de actuele ontwikkelingen in het hoger onderwijsrecht. Thema’s die op verzoek van de toehoorders aan bod kunnen komen zijn: a) Decentrale selectie. In 2021 werd een wetsvoorstel ingediend dat de nadelen van decentrale selectie (onrechtvaardig, niet effectief, duur) zou moeten wegnemen. In januari 2023 is het amendement Van der Woude c.s. aangenomen, waarmee de wijzigingen in het wetsvoorstel weer worden teruggedraaid. Peter vertelt wat het amendement beoogt; b) academische vrijheid (en het vermeende gevaar van het woke gedachtengoed in het wetenschappelijk onderwijs). Het college van bestuur van de UvA heeft een externe commissie ingeschakeld. Die onderzoekt of er bij de Faculteit Maatschappij & Gedrag, sprake is van „ernstige institutionele misstanden […] die leiden tot een acute en fundamentele bedreiging van de academische vrijheid en de kwaliteit van onderwijs en onderzoek”. Peter Kwikkers bespreekt de aanleiding voor het onderzoek en of er inderdaad reden is voor zorg; c) De toekomst van het bindend studieadvies – hoe lang nog? En zijn er alternatieven?  d) Flexibilisering van onderwijs en inschrijving: wat zijn hiervan de praktisch-juridische aspecten en e) Internationalisering en Europese Universiteiten. Waar in Nederland de internationalisering hogescholen en universiteiten tot een bijna onbeheersbare instroom leidt en er opgeroepen wordt tot beperking van de instroom van buitenlandse studenten (onder andere door het handhaven van de Nederlandse taal als voertaal) wil de Europese Commissie juist meer internationalisering onder andere via Europese universiteiten. Wat zijn de gevolgen voor het Nederlands hoger onderwijs?

Workshop B: Seksueel grensoverschrijdend gedrag in het onderwijs door Willem Lindeboom en Bas Vorstermans

Het onderwerp staat volop in de schijnwerpers.  In januari 2023 heeft de Rijksoverheid het Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld gepresenteerd, met een prominente vermelding van de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag in het onderwijs. Binnen de sector zelf is onlangs ook de leidraad ‘Omgaan met seksueel grensoverschrijdend gedrag in het onderwijs’ ontwikkeld, een product van onder meer de sectorraden en de Inspectie van het Onderwijs. In hoeverre wijzen deze documenten de weg voor de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen onderwijsorganisaties? Hoe moet een onderwijsorganisatie omgaan met (vermoedens of meldingen van) seksueel grensoverschrijdend gedrag, specifiek wanneer de verdenking valt op een werknemer van deze organisatie? Hoe laveert de onderwijsorganisatie tussen het belang van het slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag en het belang van de werknemer op wie de verdenking valt? Welke rol heeft de onderwijsorganisatie überhaupt in het krachtenveld tussen (in geval van een aangifte) politie en de vertrouwensinspecteurs van de inspectie van het onderwijs? Op deze en verwante vragen zoeken de sprekers een (begin van een) antwoord tijdens deze workshop.

Workshop C: De normering van academisch ondernemerschap door Ali Mohammad

Universiteiten zijn parttime ondernemingen. Ze zetten bedrijven op, adviseren overheden en bedrijven en verstrekken durfkapitaal aan startups. Deze vormen van academisch ondernemerschap worden verricht door instituten die worden bekostigd uit publieke middelen. Maar wie de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) er op naslaat zal daarin geen normen over academisch ondernemerschap vinden. Deze normen moeten worden gezocht in diverse juridisch bindende en niet-juridisch bindende documenten. Ali Mohammad, wetgevingsjurist bij Wetgevingswerken en gespecialiseerd in het algemeen bestuursrecht, economisch publiekrecht en het hoger onderwijsrecht, onderzocht op welke wijze het academisch ondernemerschap in Nederland wordt genormeerd en in hoeverre deze normering duidelijk is binnen universiteiten en andere betrokkenen en schreef daarover een proefschrift. In het proefschrift betrekt hij perspectieven vanuit het onderwijs(bekostigings)recht, het Europees staatssteunrecht en de academische vrijheid & wetenschappelijke integriteit. Daarin gelden diverse normen die zijn gebaseerd op uitgangspunten zoals de doelmatige besteding van publieke middelen door universiteiten, eerlijke concurrentie met particuliere ondernemers die geen publiek geld ontvangen, publicatievrijheid en het tegengaan van belangenverstrengeling.

Winnaar Mentink Award 2022: Gijsbert Leertouwer

Op vrijdag 25 november 2022 is tijdens de jaarvergadering van onze vereniging de Mentink Award uitgereikt. Deze prijs is bedoeld om nieuwe en innovatieve publicaties op onderwijsrechtelijk terrein in het Nederlandse taalgebied aan te moedigen en te bevorderen. De prijs gaat naar de (al dan niet debuterend) auteur van het door de jury als beste beoordeelde artikel, boek of publicatie op onderwijsrechtelijk gebied in de twee jaar voorafgaande aan de uitreiking. De jury bestond dit jaar uit: Miek Laemers (voorzitter), Joke Sperling, Frans Brekelmans en Stefan Philipsen.

De winnaar van de Mentink Award 2022 was Gijsbert Leertouwer. Hij won de Mentink Award voor zijn bijdrage ‘Het publieke belang en de semipublieke onderwijssector’. Daarnaast heeft de jury een aanmoedigingsprijs toegekend aan Wim Verweij voor zijn bijdrage: ‘Terugvordering bovenmatig vermogen?’.

Zie het juryrapport.

Hieronder vindt u de volledige lijst met genomineerden:

  • Marlies Blesgraaf, ‘De aanpak van regeldruk (NL) en red tape (VK) vergeleken: meer overeenkomsten dan verschillen?’ in: N.S. Efthymiou, P.W.A. Huisman en L. van Kalken (red.), De vele facetten van het staatsrecht. Wolf Legal publishers 2020.
  • Jacob de Boer, ‘Richting voor de burgerschapsopdracht’, in: het Nederlands tijdschrift voor onderwijsrecht en onderwijsbeleid 2021, p. 6-21.
  • Job Buiting, ‘Examinering in het hoger onderwijs: van meesterproef tot microcredential’, in: het Nederlands tijdschrift voor onderwijsrecht en onderwijsbeleid 2021, p. 19-31.
  • Machteld Claessens, ‘Burgerschap als onderdeel van een bredere ontwikkeling tot waarborging van de democratische rechtsstaat in het onderwijs (deel I en II)’, School en Wet, 2022/2, p. 12-18 en School en Wet 2022/3, p. 16-23.
  • Maud van Erp, Aard Van de ziekte, Graag!, Nederlands tijdschrift voor onderwijsrecht en onderwijsbeleid 2021/29, p. 23-50.
  • Gijsbert Leertouwer, ‘Het publieke belang en de semipublieke onderwijssector’ School en Wet 2022/1, p. 17-27.
  • Jochem Streefkerk en Robert van Putten, De verleiding van het algoritme. Maakbaarheidsdrang bij toelatingsbeslissingen in het onderwijs, School en Wet 2021/4, p. 5-11.
  • Wim Verweij, Terugvordering bovenmatig vermogen?’ Nederlands tijdschrift voor onderwijsrecht en onderwijsbeleid 2022/12, p. 81-99.

Inhoudsopgave School en Wet nr. 1 2023

REDACTIONEEL

1            Redactioneel / p.5

COLUMN ON(DER)WIJSHEDEN

             Renée van Schoonhoven

2            Zaterdagfamilies/ p.6

ARTIKELEN

Mr.drs. J. van den Brink

3         Jurist of pedagoog? / p.7

Het pakket van normen, regels en richtlijnen voor scholen is de laatste jaren toegenomen en neemt nog toe. Het is zinvol om te bezien of wij bij deze ontwikkelingen alert moeten zijn op – bijvoorbeeld – het behoud van de pedagogiek te midden van het juridisch geweld.

Mr. A. Klaassen

4           Seksuele intimidatie op school: regie houden of uit handen geven? / p.12

Eind september 2022 is door de Inspectie van het Onderwijs opnieuw een brochure uitgebracht over de rol van de vertrouwensinspecteur bij o.a. mogelijke seksuele intimidatie en seksueel misbruik. In het verlengde daarvan werd in november 2022 de Leidraad “Omgaan met seksueel grensoverschrijdend gedrag in het onderwijs” gepubliceerd, in samenwerking met onder meer de PO- en VO-Raad.

             Mr. H. van Essen

5            Kroniek: Toelating, schorsing en verwijdering van leerlingen / p.16

Inmiddels zijn er ruim twee jaar verstreken sinds de laatste kroniek over toelating, schorsing en verwijdering van leerlingen in het funderend onderwijs in dit tijdschrift is verschenen. In de tussentijd heeft het onderwerp de gemoederen aardig beziggehouden. Net als in de voorgaande jaren en ondanks de coronapandemie. Hoog tijd voor een nieuwe kroniek die de periode van oktober 2020 tot en met oktober 2022 bestrijkt.

             Mr. dr. W.W. Timmer

6            Boekbespreking: Regeldruk in het onderwijs door Marlies Blesgraaf / p.24

Iedereen gelooft in het bestaan van regeldruk, maar tot eenduidigheid over het wezen van de regeldruk komt men maar niet. Dit is ook de conclusie van Marlies Blesgraaf in haar dissertatie Regeldruk in het onderwijs. Zij bevestigt dat het begrip ‘regeldruk’ een essentially contested concept is, dus dat het ongrijpbaar blijft en dat de wetenschappelijke discussie erover aanhoudt .

JURISPRUDENTIE

7-32      Overzicht Jursiprudentie po, vo en mbo / p.29

             Mr. E.C. Appels-de Groot

             Mr. P.H.M. Kanters