Programma werkgroep medezeggenschapsrecht 5 april

Op vrijdag 5 april 2024, van 16.00 tot 17.00 uur, staat er weer een bijeenkomst van de VvO-werkgroep medezeggenschapsrecht gepland. Dit betreft wederom een korte online-bijeenkomst (via Teams).

Gespreksonderwerp deze keer betreft de inrichting van de medezeggenschap t.b.v. personeel dat werkzaam is voor meer dan één school. Bijvoorbeeld werknemers van een stafbureau, een facilitaire dienst, of een groep ambulant begeleiders die bovenschools wordt aangestuurd. Artikel 3 lid 6 WMS biedt de mogelijkheid om voor deze categorie werknemers een medezeggenschapsraad in te stellen welke (volledig) bestaat uit leden die uit en door dat personeel worden gekozen. Dat betreft een kan-bepaling. Vraag is: bij hoeveel werknemers is zo’n formele raad functioneel, en zijn er alternatieven?

De MvT bij de WMS noemt bijvoorbeeld als optie om medezeggenschap van personeel dat werkzaam is voor meer dan één school te regelen door toedeling van dat personeel aan een school. In dat geval is het personeel dus vertegenwoordigd door de medezeggenschapsraad van die school. Maar dit is vaak geen reële optie wanneer de schoolleiding niet gaat over de bedrijfsvoering m.b.t. zo’n staf- of facilitaire dienst.

Een vaak gestelde vraag is ook: hoe wordt het bovenschools personeel vertegenwoordigd in de GMR? Wanneer deze werknemers kiesgerechtigd zijn t.a.v. de medezeggenschapsraad van een specifieke school dan zijn zij op die manier ook vertegenwoordigd in de GMR. Maar als er toepassing is gegeven aan artikel 3 lid 6 WMS doet zich de vraag voor of deze medezeggenschapsraad ook een afvaardiging naar de GMR mag kiezen? En zo ja, op welke wijze de paritaire samenstelling van de GMR moet worden geborgd?

Aanmelden is verplicht en kan via mkoning@aob.nl. De volgende bijeenkomsten van de werkgroep zijn in 2024 telkens gepland op de tweede vrijdag van de maand (m.u.v. augustus), van 16.00 tot 17.00 uur, online (via Teams): 10 mei, 14 juni, 12 juli, 13 september, 11 oktober, 8 november en 13 december.

Met vriendelijke groet,

Marcel Koning

Inhoudsopgave School en Wet nr. 1 2024

ARTIKELEN

Mr. F. Sabet

Een Interbestuurlijk Toezichtkader: middel tegen segregatie in het onderwijs? / p.7

Begin 2023 is het zogeheten Interbestuurlijk Toezichtkader van kracht geworden. In dit artikel wordt verkend wat het interbestuurlijk toezicht in het onderwijs inhoudt, en welke doorwerking dat toezicht kan hebben op gemeenten en schoolbesturen. Daarbij ligt de focus op het tegengaan van segregatie in het onderwijs.

KRONIEK

Mr. V. Kellenaar

Onderwijshuisvesting / p. 14

In dit katern wordt nader ingegaan op de ontwikkeling richting een wettelijk verplicht Integraal Huisvestingspan en Meerjarenonderhoudsplan, alsmede de verankering van het begrip ‘renovatie’ in de onderwijswetten en het leggen van de verantwoordelijkheid voor renovatie bij gemeenten.

Inhoudsopgave School en Wet nr. 6 2023

ARTIKELEN

Mr. R.M. de Bekker

De commissies van beroep: relatief onbekend in het onderwijsveld /p.7

Afgelopen voorjaar heeft het expertisecentrum van Stichting Onderwijsgeschillen een evaluatieonderzoek naar geschilbehandeling door de commissies van beroep in de onderwijspraktijk uitgebracht. De bevindingen en aangedragen verbeterpunten en denkrichtingen zijn aanleiding om dit rapport en de commissies van beroep nader onder de loep te nemen en waar mogelijk te komen met meer concrete oplossingsrichtingen.

Mr. O. Luiken

25 jaar klachtrecht in het onderwijs en LKC /p.19

In dit artikel ligt de focus op het doel van het klachtrecht en de verandering in werkwijze van en beoordeling door de LKC. Ook wordt ingegaan op de evaluatie van het klachtstelsel. Ter afsluiting wordt gekeken naar de toekomst; naar het participatierecht van de leerling bij de procedure van de LKC en het concept wetsvoorstel waarin het klachtrecht in het onderwijs wordt gewijzigd.

Mr. J. Streefkerk en mr. J.W. de Bruin

Beroepsmatig balanceren: de onderwijsbestuurder anno 2023 /p.29

Na enkele inleidende opmerkingen over de positie van de bestuurder als permanente balanceerkunstenaar wordt de invulling van de werkgeversrol jegens de bestuurder, door de raad van toezicht beschreven. Tevens komen arbeidsvoorwaardelijke vragen die voortvloeien uit de cao bestuurders funderend onderwijs en de Wet normering topinkomens aan bod.

KRONIEK

Mr. dr. J. Sperling

Kroniek Leerplichtwet/ p.37

Dit is de eerste kroniek over de Leerplichtwet 1969, hierin worden recente wetgeving, wetgevingsvoorstellen en rechtspraak besproken. De Leerplichtwet 1969 vormt een van de belangrijkste fundamenten van het onderwijsrecht. Het legt het verband tussen de voornaamste betrokkenen in het onderwijs: minderjarigen, hun ouders, de overheid en scholen. Minderjarigen hebben recht op onderwijs en hun ouders hebben de verantwoordelijkheid om dit recht te waarborgen.

Programma werkgroep medezeggenschapsrecht 9 februari

Op vrijdag 9 februari 2024, van 16.00 tot 17.00 uur, staat er weer een bijeenkomst van de VvO-werkgroep medezeggenschapsrecht gepland. Dit betreft een korte online-bijeenkomst (via Teams). 

Joke Sperling (per 1 februari 2024 niet langer lid van de LCG WMS) zal deze bijeenkomst spreken over de toegankelijkheid tot de LCG WMS. Aan welke voorwaarden moet een verzoek voldoen voordat de LCG WMS aan een inhoudelijke beoordeling van het geschil toekomt? Joke wil graag horen van de leden van de werkgroep of zij vinden dat de toegankelijkheid kan verbeteren, en zo ja, hoe? Moet bijvoorbeeld de geschillenregeling een meer algemene regeling worden zonder onderscheid naar artikelen 32, 33, 34 en 35 WMS (zie artikel 36 lid 2 WOR) of moet het interpretatiegeschil weer worden ingevoerd?

Aanmelden is verplicht en kan via mkoning@aob.nl. De volgende bijeenkomsten van de werkgroep zijn in 2024 telkens gepland op de tweede vrijdag van de maand (m.u.v. april en augustus), van 16.00 tot 17.00 uur, online (via Teams): 8 maart, 5 april, 10 mei, 14 juni, 12 juli, 13 september, 11 oktober, 8 november en 13 december.

Voorjaarssymposium vrijdag 12 april

Op 12 april 2024 vindt weer het voorjaarssymposium van de Vereniging voor Onderwijsrecht plaats.

Aanmelden voor het Voorjaarssymposium (vrijdag 12 april vanaf 14.30 uur) in het Quinton House (Nieuwgracht 60, 3512 LT Utrecht) kan via de website. Wij verzoeken u bij aanmelding twee van de drie mogelijke workshops te selecteren.

Workshop A: De (on)mogelijkheden voor uitschrijving van studenten in het hoger onderwijs

Anders dan in de wetgeving voor het funderend onderwijs kent de Wet op het Hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) geen verwijderingsprocedure voor studenten. Hogescholen en universiteiten hebben een beperkt wettelijk kader om de inschrijving van studenten te beëindigen. Margot de Jong-Noordermeer (jurist aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en Erasmus MC) en Marjoleine van Leerdam (jurist aan de TU Delft) bespreken aan de hand van hun praktijkervaringen de wijze waarop het wettelijk kader van de WHW wordt toegepast bij het beëindigen van de inschrijving en de uitdagingen en dilemma’s die daarmee gepaard gaan. Ook de rechtspraak van de afdeling bestuursrechtspraak van de RvS over dit onderwerp zal worden besproken. Onder meer komt aan bod: de tijdelijke en definitieve uitschrijving op grond van artikel 7.57H WHW (overlast) en 7.42a WHW (Iudicium Abeundi bij ongeschiktheid voor toekomstige beroepsuitoefening). Aandachtspunten die daarbij aan de orde komen is welk gedrag uitschrijving kan rechtvaardigen, de mogelijkheid om op te treden als het gedrag zich afspeelt buiten de onderwijsinstelling, het belang van het opstellen van een gedragscode en welke overige maatregelen opgelegd kunnen worden zoals een gebouwverbod en het beperken van het aantal tentamenkansen.

Workshop B: Maakt het wetsvoorstel Vrij en Veilig onderwijs het onderwijs veiliger?

Achien Gröllers (bestuurssecretaris van de Geschillencommissie Bijzonder Onderwijs) en Denise LePair (secretaris bij de Geschillencommissie Bijzonder Onderwijs) bespreken in deze workshop het wetsvoorstel ‘Vrij en veilig onderwijs’. Dit wetsvoorstel bevat zes nieuwe verplichtingen voor scholen in het funderend onderwijs, mbo en het hoger onderwijs. De verplichtingen zien onder andere toe op registratie- en meldingsverplichtingen van onveilige situaties, het hebben van een interne en externe vertrouwenspersoon en de aansluiting bij een landelijke klachtencommissie en de plicht om aanbevelingen van deze commissie op te volgen tenzij sprake is van zwaarwegende redenen om dat niet te doen. Ook bevat het wetsvoorstel een uitbreiding van de aangifteplicht van seksueel misbruik naar meerderjarigen, die ook van toepassing zal zijn in het hoger onderwijs en het mbo. Achien en Desirée geven aan of het wetsvoorstel een verbetering oplevert van de huidige gang van zaken. ten slotte gaan zij in op de actualiteiten en ontwikkelingen in de jurisprudentie in de klachtenbehandeling in het bijzonder onderwijs.  

Workshop C:  De werkgeversrol van de RvT in de nieuwe cao bestuurders funderend onderwijs

Eric Rietkerk, bestuurslid van de VvOB en Inge Haan, partner van ScoliX en docent bij de TOI-NVTK-academie praten de leden van de VvO in deze workshop bij over de invulling van de werkgeversrol van de RvT, mede in het licht van het nieuwe remuneratiebeleid in de CAO Bestuurders funderend onderwijs 2023. Omdat de in de cao opgenomen handreiking veel ruimte biedt aan de raad van toezicht, lijkt veel mogelijk. Tegelijkertijd kan juist de ruimte in de handreiking ook tot meningsverschillen leiden tussen bestuurders en hun raden van toezicht  over wat een correcte toepassing is.  Eric Rietkerk en Inge Haan zullen hun inzichten en eerste ervaringen met de cao met u delen. De workshop wordt geleid door Bas Vorstermans en Willem Lindeboom van de werkgroep rechtspositie onderwijspersoneel.

ALV en najaarsymposium 2023

Het bestuur van de Vereniging voor Onderwijsrecht nodigt de leden uit voor het het najaarsymposium op VRIJDAG 24 NOVEMBER 2023 VAN 13.30 – 17.00 UUR IN HET KASTEEL in WOERDEN (Kasteel 3 in Woerden)

Om 13.30 uur – aansluitend aan de jaarvergadering en na de lunch start het symposium met als thema ‘Rechtsbeginselen in het onderwijsrecht’.

Het thema wordt ingegeven door de algemene tendens dat ‘rechtsbeginselen’ in het recht aan belang winnen ten opzichte van ‘regels’. Dit is te merken in rechtspraak maar ook in de ontwikkeling dat verdragsbepalingen vaker van een open uitleg worden voorzien, waarbij de daarbij gemaakte afwegingen steunen op beginselen. De tendens zet zich de komende tijd ongetwijfeld door in rechtsrelaties in het onderwijs, reden waarom aan vier pre-adviseurs is gevraagd om een eerste verkenning te doen naar dragende beginselen in het onderwijs(recht). Daarbij hanteren zij het recente overzichtswerk van prof. mr. dr. G.H. Addink, Algemene beginselen van bestuursrecht, als vertrekpunt.

De pre-adviseurs zijn:

Prof. mr. drs. Ben Vermeulen: introductie op het thema met aanduiding van plaats en functie van rechtsbeginselen in het algemeen en aansluitend toespitsing op het onderwijsrecht

Mr. dr. Martijn Nolen: verkenning van de rechtsbeginselen die van betekenis zijn voor de onderlinge verhoudingen tussen bestuurder, schoolleider en onderwijzend personeel in het funderend onderwijs

Prof. mr. Paul Zoontjens: verkenning van de centrale beginselen bij het toezicht door de Inspectie van het onderwijs: verdienen deze codificatie in de Wet op het onderwijstoezicht?

Prof. dr. Renée van Schoonhoven: verkenning van het belang van het effectiviteitsbeginsel bij goed onderwijsbestuur: verdient dit beginsel een duidelijker positie in onderwijswetgeving?

De auteurs zullen hun bijdragen presenteren tijdens het najaarssymposium. Het bestuur is verheugd om u mede te delen dat prof. mr.dr. G.H. Addink zelf als coreferent zal deelnemen aan het symposium. Het bestuur kijkt uit naar het debat tussen de preadviseurs, de coreferent en de aanwezige leden.

Het concept-preadvies wordt voorafgaand aan het symposium digitaal verstuurd. Na het symposium wordt het preadvies vervolmaakt en in boekvorm nagezonden. 

Aanmelding op voorhand is verplicht. Aan het bijwonen van het najaarssymposium zijn geen kosten verbonden. De bijdrage aan de kosten van de lunch is € 30,-. Inschrijven voor de jaarvergadering, het najaarssymposium en de lunch kan uitsluitend via https://vvonderwijsrecht.nl/product-categorie/evenementen/.

De agenda van de jaarvergadering treft u hieronder aan.

Programma najaarssymposium met voorafgaand ALV

11.30:                Inloop  

11.45                 ALV                   

12.15                 Jaarrede  door Prof. dr. Renée van Schoonhoven

12.30                 Lunch 

13.30:                Introducties op het preadvies door de pre-adviseurs

                          incl. ruimte voor informatieve vragen na elke introductie

15.00                Pauze met koffie/thee

15.15       Debat met de coreferent en leden over het preadvies

16.30     borrel

AGENDA JAARVERGADERING 11.45 uur

1.          Opening

2.          Mededelingen

3.          Vaststelling verslag van de algemene leden vergadering van 14 april 2023

4.          Jaarverslag van de voorzitter en verslag van de secretaris

5.          Financiële jaarstukken:

Bij dit agendapunt zal ook de kascommissie verslag doen van haar bevindingen. De ALV wordt gevraagd het bestuur décharge te verlenen voor het gevoerde beleid.

6.          Samenstelling bestuur

Voor Stefan Philipsen geldt dat zijn termijn afloopt in november van dit jaar. Voorgesteld wordt om hem te herbenoemen voor een tweede termijn van drie jaar.  Indien leden andere kandidaten willen laten voordragen dan hiervoor genoemd, kunnen leden dit voorafgaand aan de ledenvergadering bij het bestuur kenbaar maken.

7.          Rondvraag

8.          Sluiting

Inhoudsopgave School en Wet nr. 5 2023

KRONIEKEN

Mr. P.H.M. Kanters en Mr. W. Lindeboom

Kroniek: Gelijke behandeling 2021 – 2022/p.7

In deze vervolgkroniek worden  de oordelen van het College voor de Rechten van de Mens die in de jaren 2021 en 2022 gegeven zijn over kwesties in het primair en voortgezet onderwijs en in het middelbaar beroepsonderwijs besproken. Daarnaast komt een aantal rechterlijke uitspraken op het gebied van gelijke behandeling aan de orde.

Mr.dr. J.A. de Boer

Kroniek: Onderwijstoezicht /p.13

Deze kroniek beschrijft relevante ontwikkelingen op het gebied van toezicht en handhaving ten aanzien van het funderend onderwijs van de afgelopen twee jaar. De kroniek behandelt zowel beleid- en regelgeving, als jurisprudentie. Ten aanzien van de jurisprudentie zal in sommige gevallen ook wat oudere rechtspraak worden besproken, indien die van bijzondere relevantie is.

Mr. W.D. Berkhout & mr. S.J. Hendriks

Kroniek: Medezeggenschap/ p.23

In de kroniek komen de belangrijkste ontwikkelingen op het terrein van medezeggenschap in het primair en voortgezet onderwijs in 2021 en 2022 aan de orde. Naast de uitspraken van de LCG WMS en de uitspraken van de Ondernemingskamer, komen ook de ontwikkelingen op het gebied van wetgeving en publicaties van het Expertisecentrum Onderwijsgeschillen in die periode aan bod.      

Annotatie/p.37

Mr. M.S.P. van den Hove

ABRvS, 1 maart 2023, ECLI:NL:RVS:2023:828

Te late aanvraag, toch gedeeltelijke bekostiging; de uitwerking van het evenredigheidsbeginsel bij onderwijsbekostiging

Programma werkgroep medezeggenschapsrecht 10 november

Op vrijdag 10 november 2023, van 16.00 tot 17.00 uur, staat er weer een bijeenkomst van de VvO-werkgroep medezeggenschapsrecht gepland. Dit betreft wederom een korte online-bijeenkomst(via Teams). 

Gespreksonderwerp deze keer is de vraag: onder welke voorwaarden mag een (G)MR met de pers spreken? In de praktijk wordt deze vraag met regelmaat gesteld. De MR wordt immers aangemerkt intern orgaan: het schoolbestuur en de directie zijn voor de media het (eerste) aanspreekpunt bij aangelegenheden die de school betreffen. Soms krijgt de MR en/of de afzonderlijke leden van de raad, expliciet een verbod opgelegd om te prakten met de media, of met andere partijen buiten de school. Bijvoorbeeld met gemeenteraadsleden, of met de vakbond. Wanneer het gaat om een conflict tussen (G)MR en bevoegd gezag kan een dergelijk spreekverbod haaks staan op het belang van de raad (en diens achterban). Daarnaast mag een (G)MR niet het recht worden ontnomen om, waar dit door de raad nodig wordt geacht, in contact te treden met een van overheidswege toezichthoudende instantie, zoals de Inspectie voor het onderwijs en de Arbeidsinspectie. 

Aanmelden is verplicht en kan via mkoning@aob.nl. De laatste bijeenkomst in 2023 staat gepland op 8 december. Ook in 2024 de bijeenkomsten van de werkgroep telkens gepland op de tweede vrijdag van de maand (m.u.v. de maand augustus), van 16.00 tot 17.00 uur, online (via Teams): 12 januari, 9 februari, 8 maart, 12 april, 10 mei, 14 juni, 12 juli, 13 september, 11 oktober, 8 november

Programma werkgroep medezeggenschapsrecht 13 oktober

Op vrijdag 13 oktober 2023, van 16.00 tot 17.00 uur, staat er weer een bijeenkomst van de VvO-werkgroep medezeggenschapsrecht gepland.

Gespreksonderwerp deze keer is het recht op deskundige bijstand voor een geleding van de MR indien aan het inschakelen van een adviseur kosten zijn verbonden. Het recht op vergoeding, door het bevoegd gezag, van kosten van het raadplegen van een deskundige komt volgens artikel 28 lid 2 WMS toe aan de MR als geheel. De geledingen van de raad worden in dat lid 2 (en lid 6) niet genoemd. Over zaken die betrekking hebben op de gehele raad, zoals de agenda of scholing voor de leden van de MR, besluit de MR normaal gesproken bij meerderheid van stemmen. Tenzij er in het huishoudelijk reglement van de MR iets anders is bepaald.

Wat betekent dit indien een geleding een adviseur wil betrekken bij het gesprek in de MR, maar de rest van de MR wil dat niet? Gedacht kan worden aan de situatie waarbij de geleding een externe deskundige wenst in te schakelen in relatie tot een voorstel waarbij deze geleding een eigenstandig instemmingsrecht toekomt. Bijvoorbeeld ingeval van de schoolgids of het taakbeleid voor het personeel? Maar ook bij een fusie of het schoolplan kan er sprake zijn van een specifiek belang voor een geleding. En stel dat één geleding een deskundige wil inschakelen, omdat er ruzie is met de andere geledingen? 

Een aanverwante vraag betreft het uitnodigen van de adviseur van een geleding voor het bijwonen van de vergadering van de MR. Vergaderingen van de MR zijn in beginsel openbaar voor de achterban, maar dat geldt niet voor externe personen. Ook hier dient zich de vraag aan of een meerderheid van de leden van de raad de aanwezigheid (en spreken) van zo’n adviseur kan beletten?

Aanmelden is verplicht en kan via mkoning@aob.nl. De volgende bijeenkomsten in 2023 staan telkens gepland op de tweede vrijdag van de maand (m.u.v. de maand augustus), van 16.00 tot 17.00 uur, online (via Teams). Deze korte bijeenkomsten vinden de rest van 2023 plaats op 10 november en 8 december.

Inaugurele rede Pieter Huisman 15 september

Inaugurele rede Pieter Huisman

Het bestuur attendeert u op de inaugurele rede die Pieter Huisman op 15 september om 16.15 uur in de Aula van Tilburg University zal houden als bijzonder hoogleraar onderwijsrecht onder de titel:

‘Geregeld gedrag: Over regulering en juridisering van de pedagogische relatie`

In zijn oratie zal hij ingaan op de stelling dat de relatie tussen leerling/student en school/instelling in toenemende mate wordt gereguleerd en verjuridiseert als gevolg van de discussie over wat (on)wenselijk gedrag of uitlatingen zijn binnen de instelling en in het onderwijs. Vanuit motieven zoals het waarborgen van veiligheid, non-discriminatie en burgerschap hebben gedragingen of uitlatingen zowel binnen als buiten de school/instelling, consequenties voor het uitoefenen van het recht op onderwijs.

Grensoverschrijdend of intimiderend gedrag kan bijvoorbeeld leiden tot maatregelen, zoals verwijdering van de opleiding wanneer blijk is gegeven van ongeschiktheid voor de uitoefening van het beroep waartoe de student wordt opgeleid (het zogenaamde iudicium abeundi). Jurisprudentie laat zien dat gedrag van ouders in extreme gevallen kan leiden tot verwijdering van de leerling, ook al heeft de leerling zelf geen aandeel in de verstoorde relatie. Een (politieke) uitlating van een student op twitter kan zich niet verhouden met de grondslag van de school of de gedragscode van de faculteit.

De regulering van gedrag gebeurt veelal door zelfregulering, in een leerlingstatuut, huis/orderegels en gedragscodes, de toetsing door klachtencommissies en commissies voor ongewenst/professioneel gedrag.

Hoe verhoudt zich deze regulering en toetsing met het recht op onderwijs, het (ook in toenemende mate geregelde) recht op maatwerk en de ontwikkeling naar ‘responsief onderwijsrecht’? Of grondrechten zoals de vrijheid van meningsuiting en de bescherming tegen discriminatie op basis van politieke gezindheid?

Normering en toetsing van gedragsvoorschriften in het onderwijs roepen aldus ook vragen op in de werking en toetsing van grondrechten en rechtsbeginselen zoals rechtszekerheid en kenbaarheid in zijn algemeenheid.

De oratie is een bouwsteen en doorkijkje naar het onderzoekprogramma voor de leerstoel, als onderdeel van het signatureplan Global Law and Governance van de Tilburg Law School, waarin ik actuele nationale en internationale (rechts)ontwikkelingen zal verbinden met de vraag wat dit betekent voor onderwijswetgeving en rechtspositie van actoren.

De oratie zal ook via livestream te volgen zijn.